طلسم‌شده

اگر لباست اندازه بود، به تن کن(یادداشت تاد مک کارتی -ورایتی- بر فیلم «طلسم‌شده» ترجمه پیمان جوادی)

سینمای ما - «طلسم‌شده» یک موزیکال بی‌نظیر است که با زیرکی و ظرافت میان دو دنیای کارتونی و واقعی مانور می‌دهد. این فیلم پر سر و صدا ناخودآگاه یکی از آثار برجسته و اصیل دیزنی را در ذهن‌مان تداعی می‌کند؛ «مری پاپینز» (رابرت استیونسن- 1964) که یکی از نخستین تلاش‌های فیلم‌سازان برای ترکیب صحنه‌های زنده و نقاشی متحرک محسوب می‌شود. این تداعی نه فقط به واسطه تولد ستاره فیلم بلکه به خاطر نقش‌آفرینی خیره‌کننده آمی آدامز است که درخشش و نشاط او جولی اندروز 43 سال پیش را تکرار می‌کند؛ «مری پاپینز» با چتری از میان ابرها پائین می‌آید تا بچه‌ها را با خود به سفری جادویی و خیال‌پردازانه ببرد...
در فیلم کِوین لیما، تقریبا آرزوها به حقیقت می‌پیوندد؛ این یکی از رازهای موفقیت آن در جذب مخاطب از سنین و قشرهای مختلف است. اما به هر حال مقایسه این دو فیلم محبوبیت هر دوی آن‌ها را بیشتر خواهد کرد. اندیشه‌محوری حاکم بر فیلمنامه جذاب بیل کِلِی این است که شخصیت‌های پرطرفدار و افسانه‌ای دیزنی را در کنار هم جمع کند و آن‌ها را از سرزمین جادویی‌شان به خیابان‌های شلوغ و پرهیاهوی منهتن بیاورد. خوشبختانه داستان اصلی در این محله از نیویورک روی می‌دهد و شخصیت‌ها در معرض این خطر نخواهند بود که گرفتار فضاهایی چون «خیابان‌های پائین شهر» (مارتین اسکوسیزی-1973) و یا «آن سوی خیابان صد و دهم» (بری شایر-1072) شوند. آدامز زیبا در حالی‌که لباس چین‌دار و پف‌کرده قرون وسطایی به تن دارد، هاج و واج و حیران از دریچه یک کانال مخابراتی بیرون می‌آید و در خیابان‌های پررفت و آمد شهر میان انبوه رهگذران سرد و بی‌تفاوت سرگردان می‌شود...
10 دقیقه ابتدایی فیلم، انیمیشن جذاب و گیرایی ست که همانند داستان‌های عاشقانه و کلیشه‌های مرسوم آثار دیزنی و با همان سبک سنتی آثار این شرکت ساخته شده است. ژیزل پرنسسی زیبا در سرزمین خیالی آندولاسیا است که همیشه زمزمه‌های عاشقانه بر لب دارد و در انتظار شاهزاده آرزوهایش روزها را سپری می‌کند. بالاخره شاهزاده ادوارد با زنگ‌های عروسی از راه می‌رسد اما مادرش ملکه نارسیا با این ازدواج او مخالف است و تمام سعی‌اش را می‌کند تا از پیوند آن‌ها جلوگیری کند. او از ترس ازدست دادن تاج و تخت، خودش را به یک عجوزه پیر و زشت تبدیل می‌کند و ژیزل را به درون چاهی سیاه و تاریک می‌اندازد که هیچ‌گاه در آن روی خوشبختب را نخواهد دید. پس از مدتی وقتی ژیزل از آن‌جا رهایی می‌یابد با ازدحام و شلوغی کرکننده منهتن نیویورک رو به رو می‌شود. چشم‌هایش از تعجب گرد شده و با دستپاچگی این دست و آن دست می‌کند که یکباره لباس پر زرق و برق او توجه مورگان (راشل کاوی) دختربچه 6 ساله‌ای را که با پدرش برای خرید به خیابان آمده، جلب می‌کند. رابرت (پاتریک دِمپسی) پدر مورگان یک وکیل طلاق است که خودش هم از همسرش جدا شده. او ژیزل را از آن سرگردانی نجات می‌دهد و به اصرار پدرش از او دعوت می‌کند که شب را در آپارتمان‌شان بگذراند.
از آنجایی که واکنش‌های عجیب و غریب این ناآشنایی دنیای انیمیشن برای یک مدت طولانی جذابیت ندارد، فیلم سعی می‌کند با مایه‌های پررنگ طنز آن‌چه را در چنته دارد به نمایش گذارد. صبح روز بعد که ژیزِل از خواب بیدار می‌شود با دیدن وضعیت آشفته و به هم ریخته خانه رابرت همه حیوانات شهر را فرا می‌خواند تا در مرتب کردن خانه به او کمک کنند و در یک چشم به هم زدن با کمک پرنده‌ها، موش‌ها و سوسک‌های سی‌جی‌آی همه چیز خیلی سریع به وضعیت سابق برمی‌گردد. از سوی دیگر شاهزاده ادواردو دوناتانتیل (تیموتی اسپال) هم به همراه یکی از خدمه‌های ملکه شمشیر به دست با پوشش شوالیه‌های قرون وسطا از راه می‌رسند. یک سنجاب کوچولوی ناآرام و پرجنب و جوش هم که از آندولاسیا آمده تمام تلاشش را می‌کند تا شاهزاده را راهنمایی کند، اما موفق نمی‌شود. ژیزل مدام از شاهزاده و عشق حقیقی‌شان صحبت می‌کند که حتما برای نجات او خواهد آمد اما رابرت در جواب می‌گوید: «طوری حرف می‌زنی که کم کم دارم شک می‌کنم که نکند از کارت پستال‌های هال مارک بیرون آمده باشی»!
ژیزل با وجود تمام سختی‌ها و پریشان‌احوالی‌اش در آن شرایط سخت، شیرینی و جذابیت پرنسسی‌اش را حفظ می‌کند. اما زمانی‌که رابرت با اصرار به او می‌گوید که هیچ شاهزاده‌ای برای نجات او نخواهد آمد، دختر با شنیدن این سخنان برای نخستین بار در طول زندگی‌اش عصبانی شده و از همین جاست که کم کم به یک انسان واقعی و چندبعدی تبدیل می‌شود. احساسات او و رابرت از این به بعد رنگ دیگری به خود می‌گیرد...
کمی بی‌انصافی ست اگر موفقیت فیلم را تنها از آن نویسنده و کارگردان بدانیم. نیروهای خلاق پشت صحنه هرکدام به تناسب تخصص و مهارت‌شان جسورانه و باانگیزه در انجام وظیفه‌شان کوشیده‌اند. «طلسم‌شده» چند پله از دیگر تولیدات دیزنی که به سبک فیلم‌های دهه60 هالیوود ساخته شده‌اند بالاتر است. «طلسم‌شده» فیلمی ست که جامعه را مخاطب قرار می‌دهد و بدون آن‌که از رسم‌ها و عادت‌های زودگذر فرهنگ مردمی به عنوان صحنه‌های مستهجن و شوخی‌های زننده استفاده کند فقط در پی آن است که نظر تماشاگر را به سوی خود جلب کند. «طلسم‌شده» موزیکال سنتی جالب، جذاب و پرطرفداری ست که واقعا ارزش دیدن را دارد.

      
به روز شده در : پنجشنبه 3 بهمن 1387 - 9:21